پژوهش به بررسی اثر تنش خشکی بر ویژگی‌‌های رشدی، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی چهار رقم اطلسی (Petuniasp.): 1. اطلسی ایرانی (P1)،2. اطلسی دورگه Supercascade White (P2)، 3. اطلسی دورگه Grandiflora Frost Blue (P3) و 4. اطلسی دورگه Grandiflora Crimson Star (P4) تحت سطوح مختلف کمآبی (90%، 60% و 30% ظرفیت زراعی) پرداخت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی به‌طور معنی‌داری وزن تر و خشک ساقه و ریشه را کاهش داد. بیشترین کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در ارقام P4 و P3 مشاهده شد. در شرایط تنش شدید ارتفاع ساقه در ارقام P1 و P2 به ترتیب 4/40 و 3/43% کاهش یافت. همچنین تعداد شاخه‌های جانبی در رقم P1 و P3 تا تنش متوسط افزایش یافت (4/24 و 9/42%)، اما در تنش شدید به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. همچنین تنش کمآبی به‌طور معنی‌دار قطر ریشه رقم P3 را کاهش داد (48%). تنش آبی شدید باعث کاهش قطر گل و تعداد گل در هر چهار رقم شد، به‌طوری‌که بیشترین کاهش قطر گل (97/22%) در رقم P4 و بیشترین کاهش تعداد گل (3/72%) در رقم P1 مشاهده شد. نشت الکترولیت در شرایط تنش شدید افزایش یافت و رقم P4 بیشترین نشت الکترولیت (1/36%) را نشان داد. محتوای نسبی آب برگ در شرایط خشکی کاهش یافت و رقم P4 بیشترین کاهش (4/24%) را در این ویژگی داشت. محتوای پرولین در رقم P1 بیشترین مقدار (24/2 میکرومول بر گرم وزن تر) را در شرایط تنش شدید نشان داد. غلظت کربوهیدرات کل در ارقام P1 و P2 تحت تنش شدید افزایش (به ترتیب 6/21 و 5/19%) یافت. محتوای سبزینه a و b در شرایط کمآبی کاهش یافت و رقم P4 کمترین مقدار سبزینه b (53/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه برگ) را در شرایط تنش شدید نشان داد. فعالیت آنزیم SOD در ارقام P1،P2 و P3 تحت تنش متوسط افزایش یافت (به ترتیب 45/34، 5/52 و 9/24%)، اما در تنش شدید تغییرات معنی‌داری نداشت. فعالیت CAT در رقم P1 افزایش (5/29%) یافت، در حالی که در سه رقم دیگر کاهش یافت. فعالیت POD در رقم P1 در شرایط بدون تنش بالاترین مقدار (65/5 واحد بر گرم وزن تازه) را داشت و تحت تنش خشکی نیز افزایش (6/9%) یافت. همبستگی‌های پیرسون نشان داد که محتوای پرولین و کربوهیدرات کل با فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی همبستگی مثبت دارند و سبزینه a و b ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. به‌طورکلی رقم P1 با بالاترین تحمل به کمآبی شناخته شد و ارقام P2 و P4 به‌ترتیب در رده‌های بعدی از نظر تحمل به خشکی قرار گرفتند.
Cheheltanan L, Tehranifar A, shoor M, Nemati H. Physiological and biochemical responses of four petunia cultivars under different levels of water deficit stress. FOP 2024; 9 (2) :337-358 URL: http://flowerjournal.ir/article-1-321-fa.html
چهل تنان لیلا، تهرانی فر علی، شور محمود، نعمتی حسین، خسروی سعید. واکنش‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی چهار رقم اطلسی تحت سطوح مختلف تنش کمآبی. گل و گیاهان زینتی. 1403; 9 (2) :337-358
