|
ارزش بوم منظر سروهای باستانی و کهن سال (Cupressus sempervirens L.) برای گردشگری پایدار در ایران
|
همایون فرهمند*   ، سعید علیزاده |
| دانشگاه شیراز |
|
|
چکیده: (120 مشاهده) |
سروهای کهن‌‌سال ایران برای اهداف گردشگری بسیار مهم می باشند، زیرا دارای ارزش نمادین، تاریخی، فرهنگی، مذهبی و زیست محیطی می‌‌باشند. گردشگری، صنعتی پیشتاز و پویا با رشدی پیوسته است و ارزش بالایی از دیدگاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطح جهانی و منطقه‌‌ای دارد. در دنیای کنونی، صنعت گردشگری دگرگون شده است و درختانِ میراثی، نقشی مهم در این نوع گردشگری دارند. درختان کهن‌‌سال فراوانی در نواحی گوناگون ایران شناسایی و گزارش شده‌‌اند که در میان آنها درختان سرو، جایگاه ویژه‌‌ای دارند. سرو که با نامهای دیگری مانند سرو معمولی، سرو مدیترانه‌‌ای، سرو پارسی و سرو زرتشت نیز شناخته می‌شود، به‌‌طور معمول در مناطق خشک و نیمه خشک جهان دیده می‌شود و ایران یکی از خاستگاه‌هایِ مهمِ ژنتیکیِ این درخت می باشد. سرو درختی مقدس و بخشی برجسته از تاریخ، فرهنگ، ادبیات، سنت ها، انواع هنر، باورهای مذهبی، ادبیات عاشقانه، فرهنگ عامه و اقتصاد کشورهای حوزه دریای مدیترانه، غرب آسیا، آسیای صغیر و شمال آفریقا است. سرو به عنوان درختی همیشه سبز، نماد نامیرایی و جاودانگی است و از دیرباز در ایران و برخی دیگر از کشورهای جهان در آرامستان‌ها کاشته شده است. همچنین، در ایران در سنگ برجسته‌های تخت جمشید دیده می‌شود و بیانگر اهمیت نمادین آن بین ایرانیان از دوران باستان است. در ایران، سه واریته برای گونه‌ای از جنس سرو بر اساس فرم تاج نام برده شده است که با نامهای سرو شیراز، سرو ناز و سرو زربین یا زربین شناخته می‌شوند. وجود شمار کمیابی سرو باستانی و نیز تعداد زیادی سرو کهن در بخش‌های گوناگون ایران به ویژه مناطق گرم و خشک، بیانگر سازگاری این گونه درختی با شرایط اقلیمی ایران است. سروهای هزاره‌ای و سده‌ای ایران برای بومگردی بسیار ارزشمند هستند و پراکنش ویژه آنها، امکان بهره مندی از سایر جاذبه‌های گردشگری کشور را همراه با "تور سروهای ایران" فراهم می‌کند. ایران به دلیل جاذبه‌های گوناگون، بین 10 کشور اول جهان از نظر صنعت گردشگری قرار دارد. این صنعت در ایران می‌تواند جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی و گامی اساسی به سوی توسعه و امنیتِ پایدارِ ملی باشد. اشتغال زایی، تنوع بخشی به فرصت های اقتصادی، درآمدزایی و شکوفایی منطقه ای و ملی، از اثرات مثبت توسعه گردشگری است. کشورهای همسایه ایران درآمد بسیار خوبی از صنعت گردشگری دارند در حالی که ایران از ظرفیت بسیار بزرگ گردشگری خود به خوبی استفاده نکرده است و بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سهم گردشگری از درآمد ناخالص داخلی ایران،1/6 درصد است. چشم اندازهای تاریخی و به ویژه بوستان‌ها و باغ‌هایی که دارای درختان کهن هستند، ارزشِ گردشگریِ چشمگیری دارند. سروهای کهن ایران در باغ‌های تاریخی، باغ‌های گیاهشناسی، بوستان‌های عمومی، باغ‌های شخصی، آتشکده ها، آرامگاه‌ها، امامزاده‌ها، مساجد و دیگر اماکن تاریخی و مذهبی دیده می‌شوند که بر ارزش گردشگری آن ها می‌افزاید. تور سروهای ایران به عنوان یک رویداد گردشگری در این مقاله مطرح می‌شود و می‌تواند به صورت استانی، منطقه ای، و یا ملی برگزار شود. موزه سرو نیز توسط نویسندگان پیشنهاد می‌گردد. موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز می‌تواند گزینه مناسبی برای این هدف باشد. با توجه به اهمیت سروهای باستانی و کهن سال برای گردشگری، حفاظت از این درختانِ میراثی، بسیار ضروری است و نیاز به حمایت دولت و همیاریِ موثر مردم و سمن‌ها دارد. در این مقاله مروری، ارزش سروهای کهن ایران به عنوان یک جاذبه ارزشمند گردشگری، مطرح می‌شود و چکیده وار ضرورت حفظ و افزایش آن ها بیان می‌شود. |
|
| واژه‌های کلیدی: ایران، بومگردی، تنوع زیستی، حفاظت، درختان میراثی |
|
|
|
نوع مطالعه: مروری |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/9/12 | پذیرش: 1403/11/7 | انتشار: 1404/2/2
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
