TY - JOUR JF - flowerjournal JO - FOP VL - 7 IS - 1 PY - 2022 Y1 - 2022/3/01 TI - Evaluation of the characteristics of Iris ferdowsii seed germination, a new species, in danger of extinction and native to Iran TT - ارزیابی تنژگی بذر زنبق فردوسی (Iris ferdowsii)، گونه‌‌ا‌‌‌‌ی جدید، در معرض خطر انقراض و بومی ایران N2 - از اصول بنیادین در حفظ و نگهداری گونه‌‌های وحشی به عنوان منبع ژنتیکی، انتخاب مطلوب‌‌ترین روش افزایش آن‌‌ها است. بررسی چگونگی تنژگی بذرهای گیاهان وحشی، گامی ضروری در روند اهلی‌‌سازی آنان است. با تاسف، گیاه زنبق فردوسی، بر اساس معیارها و گروه‌‌بندی‌‌های لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت، با توجه به توزیع جغرافیایی، جمعیت‌‌های گیاهی جدا و کاهش رویشگاه‌‌های مناسب رشد، در خطر انقراض است. از مراحل حساس و بحرانی چرخه رشد گیاهان، تنژگی بذر می‌‌باشد؛ که به طور قابل توجهی در کنترل جمعیت گیاهی موثر است. برای بررسی شاخص‌‌های تنژگی بذر گیاه زنبق فردوسی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سولفوریک اسید %98 به مدت 5، 10 و 15 دقیقه، سدیم هیدروکسید 10، 15 و 20 مولار به مدت 10 دقیقه، حذف پوسته بذر، حذف میکروپیل و شاهد بود. در هر تکرار تعداد 25 عدد بذر قرار داده شد. پس از تیمارهای آزمایش، بذور به مدت یک ماه در شرایط دمایی 1±25 درجه سلسیوس و پس از آن به مدت سه ماه در دمای 1±6 درجه سلسیوس قرار داده شدند. نتایج آزمایش نشان داد که درصد تنژگی بذر در تیمار حذف میکروپیل 75% در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. افزون بر این، بیشترین سرعت تنژگی و میانگین تنژگی روزانه نیز در این تیمار مشاهده شد. همچنین از میان سایر تیمارهای مورد بررسی، تیمارهای استفاده از سدیم هیدروکسید در غلظت 20 مولار به مدت 10 دقیقه و حذف پوسته بذر، درصد تنژگی بذر را به ترتیب از صفر به 00/31 و 66/32% افزایش داد. به طور کلی، می‌‌توان بیان کرد که بهترین تیمار تنژگی بذر زنبق فردوسی، حذف میکروپیل بذر می‌‌باشد. وجود خفتگی مکانیکی و فیزیکی و خفتگی شیمیایی ناشی از وجود مواد بازدارنده رشد در دورن‌‌بر از عوامل جلوگیری‌‌کننده از تنژگی بذر زنبق می‌‌باشد. در نتیجه حذف درون‌‌بر بدون هیچ‌‌گونه آسیب دیدگی به رویان بذر، تسریع تنژگی بذر را در پی‌‌ خواهد داشت. SP - 27 EP - 40 AU - Safari, Nasim AU - Tehranifar, Ali AU - Kharrazi, Mahdiyeh AU - Shoor, Mahmood AD - KW - Iris ferdowsii KW - Propagation KW - Seed dormancy UR - http://flowerjournal.ir/article-1-219-fa.html DO - 10.61186/flowerjournal.7.1.27 ER -